K. Βουλγαρίδη ας ξεκινήσουμε όπως πάντα με μια μικρή εισαγωγή σχετικά με την εμπλοκή σας με τις πολεμικές τέχνες.
Άρχισα τις πολεμικές τέχνες το 1972 –μια εποχή που και εγώ, όπως και όλοι, αρχίσαμε να ενδιαφερόμαστε επηρεασμένοι από τον κινηματογράφο και ειδικά από τον Μπρους Λι. Στην πόλη που ζούσα, στην Καβάλα υπήρχε το γυμναστήριο του αγαπημένου μου δασκάλου, γείτονα και αργότερα φίλου και κουμπάρου, του Σίμου Ζαχόπουλου ενός από τους πρωτοπόρους των πολεμικών τεχνών, και έτσι άρχισα να ασχολούμαι με το Οκινάουα Καράτε.
Ο Σίμος Ζαχόπουλος είναι αδελφός του Βασίλη «Μπιλ» Ζαχόπουλου, έτσι δεν είναι; Στο γυμναστήριο της Καβάλας δίδασκε και αυτός;
Ναι, ο Σίμος είναι αδελφός του Βασίλη Ζαχόπουλου. Ο Βασίλης είχε γυμναστήριο στις ΗΠΑ, στο Νιού Τζέρσι και συνεργαζόταν με τον αδελφό του εκεί. Όταν πρωτοήρθαν στην Ελλάδα, ο Βασίλης άνοιξε γυμναστήριο στην Αθήνα, ενώ ο Σίμος ήρθε στην Καβάλα.
Και στην Κρήτη πότε ήρθατε και ξεκινήσατε να ασχολείστε;
Το 1983, όταν απολύθηκα από το στρατό, είδα ότι στην Κρήτη δεν υπήρχε ανάπτυξη στο δικό μου είδος και βλέποντας ότι υπήρχε γενικό ενδιαφέρον για άλλα στιλ πολεμικών τεχνών, το αποφάσισα.
Μιλάμε πάντοτε για Οκινάουα Καράτε;
Όχι μόνο, καθώς από το 1979 ασχολούμαι και με το κικ μπόξινγκ.
Πείτε μας κάτι για το Σίμο Ζαχόπουλο ή και για το Βασίλη –αν είχατε κάποια σχέση.
Όντας μικρό παιδί τότε τους θαύμαζα τους αδελφούς Ζαχόπουλους. Και όχι μόνο για τις τεχνικές τους ικανότητες αλλά και επειδή ήταν πρωτοπόροι –όσοι ήταν στο χώρο, ακολουθούσαν στο δρόμο που αυτοί είχαν χαράξει. Στη πορεία, ο Σίμος ασχολήθηκε περισσότερο με την αναβίωση του παγκρατίου και με το κικ μπόξινγκ (ήταν αντιπρόσωπος της μεγαλύτερης ομοσπονδίας στον κόσμο, της WAKO). Ο Μπιλ ασχολήθηκε περισσότερο με το παραδοσιακό καράτε και αργότερα με το ζίου ζίτσου αλλά και οι δύο ήταν ιδιαίτερα επιτυχημένοι με πολλούς αθλητές κ.λπ.
Σχετικά με τον Μπιλ Ζαχόπουλο υπάρχουν αμφιλεγόμενες απόψεις στο χώρο των πολεμικών τεχνών, έναν ούτως ή άλλως ανταγωνιστικό χώρο. Κανείς δεν αμφισβητεί την πρωτοπορία του αλλά η συνέχεια και η κατάληξή του δεν ήταν οι ιδανικότερες. Θα θέλατε να μας πείτε κάτι γι αυτό;
Πιστεύω ότι όποιος είναι πρωτοπόρος σε ένα χώρο γίνεται στόχος για σχόλια. Η πορεία και το έργο του Βασίλη Ζαχόπουλου μιλάνε, πιστεύω, μόνα τους. Όσο για την κατάληξη, και εμένα με λυπεί όμως πιστεύω ότι έναν άνθρωπο πρέπει να τον στηρίζεις και στην ακμή του και στην παρακμή του.
Ακούμε κατά καιρούς διάφορες τέτοιες ιστορίες σχετικά με ανθρώπους των πολεμικών τεχνών και πραγματικά διερωτώμαι: πώς άνθρωποι που υποτίθεται ότι έχουν ασκηθεί τόσα χρόνια και οφείλουν να έχουν κάποιον εσωτερικό έλεγχο, φτάνουν σε τέτοιες πράξεις;
Βεβαίως η εξάσκηση φέρνει μια εσωτερική ισορροπία όμως δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι είμαστε όλοι άνθρωποι, με συναισθήματα και αδυναμίες και ότι μερικές φορές μπορεί να συμβούν πράγματα που θα βγάλουν στην επιφάνεια αυτές μας τις αδυναμίες, οι οποίες στη συνέχεια θα καθορίσουν και τις πράξεις μας.
Θα ήθελα να περάσουμε στο παγκράτιο που και σε εσείς διδάσκετε και να σας ρωτήσω κάτι το οποίο μπορεί να φανεί κάπως άκομψο: οι άνθρωποι του παγκρατίου ισχυρίζονται ότι όπως και πολλά άλλα πράγματα, η τέχνη αυτή υπήρξε η πρωταρχική τέχνη από την οποία προέκυψαν και όλες οι άλλες πολεμικές τέχνες. Πιστεύετε ότι έχουν κάποια βάση αυτοί οι ισχυρισμοί;
Προσωπικά θέλω να πιστεύω ότι πράγματι είναι έτσι. Από εκεί και ύστερα έχουμε ιστορικές ενδείξεις ότι το παγκράτιο φτάνει στην Ινδία, ότι από αυτό αναπτύσσεται μια πολεμική τέχνη που στη συνέχεια περνάει στην Κίνα και σε άλλες χώρες. Εγώ όταν πρωτογνώρισα το παγκράτιο θεώρησα ότι ήταν χρέος μου να διαφυλάξω μια παράδοση των προγόνων μου· από εκεί και πέρα, οι ιστορικοί (όπως ο Λάζαρος Σαββίδης, ο ιστορικός συνεργάτης της ομοσπονδίας μας) είναι αυτοί που θα ερευνήσουν και θα αποδείξουν αν αυτά είναι όντως πραγματικότητα.
Στις μέρες μας, τόσο στο παγκράτιο όσο και στο ζίου ζίτσου προωθείται η αθλητική πλευρά. Πιστεύετε ότι αυτό έρχεται σε αντίθεση με τις ηθικές αρχές των τεχνών;
Δε θα το έλεγα. Το άθλημα, είναι το μέσο προκειμένου να μπορέσουν να ασχοληθούν πολλοί άνθρωποι με μια τέχνη –το άθλημα έχει κανόνες ώστε οι ασκούμενοι να μπορούν να ασκούνται με ασφάλεια. Η πολεμική τέχνη δεν έχει κανόνες όμως αυτές οι δύο διαστάσεις διδάσκονται παράλληλα.
Εσείς που εστιάζεστε περισσότερο;
Για μένα η «παραδοσιακή» πλευρά είναι οι ρίζες· με ενδιαφέρει πάρα πολύ όμως με ενδιαφέρει εξίσου και η ανάπτυξη του αθλήματος. Με δεδομένη τη δημοτικότητα των δραστηριοτήτων αυτών, βλέπουμε ότι ο περισσότερος κόσμος ενδιαφέρεται για την αθλητική πλευρά, οπότε πρέπει να της δώσουμε έμφαση με ιδιαίτερη προσοχή στην πλευρά των κανόνων και της ασφάλειας.
Πέραν της αυτοάμυνας, τι ωφέλειες μπορεί να έχουν οι πολεμικές τέχνες στην εποχή μας;
Ό,τι όλα τα αθλήματα. Ο αθλητισμός είναι κατά βάση ψυχαγωγία, δηλαδή να μπορεί ο ασκούμενος να περνάει καλά με αυτό που κάνει. Ακόμα είναι εκτόνωση, είναι υγεία, διδάσκει στον ασκούμενο πώς να δουλεύει μεθοδικά, να έχει πρόγραμμα, να έχει αυτοέλεγχο, να βάζει στόχους και να τους πετυχαίνει, να διδάσκεται από τις επιτυχίες και τις αποτυχίες του, να σχεδιάζει την εξέλιξή του –αυτός είναι ο αθλητισμός γενικότερα.
Με δεδομένες τις δυσκολίες της εποχής ίσως είναι καλύτερο να ασχοληθεί κάποιος με τις πολεμικές τέχνες;
Γενικά με τον αθλητισμό –η εκτόνωση είναι καλό πράγμα! Καλό είναι να βρει κάποιος κάτι που να τον εκφράζει, που να περνάει καλά κάνοντάς το και από εκεί και πέρα να αθλείται. Αυτές οι δραστηριότητες εξισορροπούν τα πάντα.
Μετά από τόσα χρόνια στο χώρο, ποια είναι η γνώμη σας για την ανάπτυξη των πολεμικών τεχνών στην Ελλάδα και ειδικότερα στην Κρήτη;
Είναι μεγάλη! Και ειδικά την τελευταία πενταετία-δεκαετία γίνεται εξαιρετική δουλειά και από νεώτερους συναδέλφους, κάτι που κρατάει και τους παλιότερους σε εγρήγορση· υπάρχει δηλαδή ένας υγιής ανταγωνισμός που βοηθάει όλους να αναπτύσσονται.
Πιστεύετε δηλαδή ότι έχουμε πιο πολλούς καλούς δασκάλους από ό,τι παλιότερα;
Πιστεύω ότι ο κόσμος τώρα είναι πιο απαιτητικός –ενημερώνεται πολύ πιο εύκολα και κάθε ασκούμενος μπορεί πολύ εύκολα να διασταυρώσει αν κάποιος είναι αυτό που λέει ότι είναι. Συνεπώς δεν υπάρχουν πια δήθεν στο χώρο μας, όπως παλιότερα. Σήμερα, αυτοί που δηλώνουν ότι ασχολούνται με κάτι, ασχολούνται πραγματικά.
Γνωρίζω ότι προ καιρού είχατε κάποιο σοβαρό ατύχημα και τραυματιστήκατε στο πόδι. Παρόλα αυτά, είστε σχεδόν καθημερινά στη σχολή και διδάσκετε. Θα ήθελα να μας πείτε κάτι γι αυτή σας τη στάση.
Η στάση μου είναι η φιλοσοφία των πολεμικών τεχνών: πρέπει ο ενασχολούμενος να αντιμετωπίζει τα προβλήματα και τα εμπόδια που βρίσκονται μπροστά του, πραγματικά ή φανταστικά και αν μπορεί να τα ξεπερνάει, καταφέρνει να φτάσει και στους στόχους του. Εγώ ασχολήθηκα με αυτό που κάνω λόγω μεγάλης αγάπης και με το χρόνο η αγάπη αυτή έχει συμπληρωθεί και από σεβασμό γιατί κατάφερα να στηρίξω την οικογένειά μου, να φτάσω σε ένα (κατά τη γνώμη μου) καλό σημείο στο άθλημα που έκανα και να αισθάνομαι χαρά γι αυτό που κάνω και το χώρο στον οποίο βρίσκομαι. Και έτσι μπορώ να ξεπερνάω οποιοδήποτε εμπόδιο παρουσιαστεί.
Η πορεία σας άλλωστε είναι γενικώς αναγνωρισμένη…
Ξέρετε, υπήρξα και τυχερός. Ίσως κάποιοι άλλοι να είναι καλύτεροι από εμένα όμως εγώ είχα την τύχη να έρθω σε επαφή με ανθρώπους που βρίσκονταν πολύ μπροστά σ’ αυτό το χώρο και έτσι μπόρεσα κι εγώ να ασχοληθώ από νωρίς και να γίνω με τη σειρά μου πρωτοπόρος, τουλάχιστον στην Κρήτη.
Δηλαδή πιστεύετε στην τύχη;
Πιστεύω και στην τύχη –όχι μόνο σ’ αυτή αλλά σίγουρα είναι ένας παράγοντας. Μου έχει συμβεί, ας πούμε, να έχω κατέβει σε αγώνες όντας πολύ καλά προετοιμασμένος αλλά η κλήρωση να με φέρει μπροστά σε αθλητές που με νικούσαν από τον πρώτο αγώνα. Και μου έχει συμβεί και το αντίθετο: πολύ καλή θέση με πολύ λίγη προετοιμασία.
Τελειώνοντας, θα ήθελα να σας ρωτήσω τι θα συμβουλεύατε έναν υποψήφιο μαθητή πολεμικών τεχνών;
Το πρώτο που πρέπει να προσέξει είναι να περνάει καλά μ’ αυτό που κάνει –να βρει κάτι που αν δεν ασχολείται μαζί του, να του λείπει και που κάτι που για κάποιον άλλον μοιάζει θυσία, γι αυτόν να είναι διασκέδαση. Όλα τα υπόλοιπα, είναι ζήτημα χρόνου –με τον καιρό θα δει ότι στη ζωή του έρχεται μια ισορροπία, ότι κόβει τις κακές συνήθειες και ότι αναπτύσσεται στο αντικείμενο που τον ενδιαφέρει.
Μετά από όλη αυτή την πετυχημένη πορεία, αισθάνεστε ότι έχετε μετανιώσει για κάτι;
Νοιώθω ότι έχω πάρει πάρα πολλά από αυτά που έκανα και αισθάνομαι επίσης χαρούμενος που ζω σε μια πόλη η οποία, παρότι δεν είμαι από εδώ, με στήριξε –βεβαίως τώρα πια αισθάνομαι κομμάτι του Ηρακλείου και οι δεσμοί μου με την κοινωνία του είναι πολύ μεγάλοι. Χαίρομαι, ας πούμε, που βλέπω ανθρώπους που κάποτε ασκήθηκαν μαζί μου να έρχονται μετά από πολλά χρόνια να με δουν και να μου πουν πόσο η άσκηση αυτή τους βοήθησε.
Θα θέλατε να πείτε κάτι σαν επίλογο;
Στα παιδιά που ασκούνται μαζί μου λέω πάντα ότι πρέπει να έχουν δύο πράγματα: εργατικότητα και σεβασμό. Να κάνουν αυτό που κάνουν ακούραστα και να σέβονται τον εαυτό τους και τον κόσμο γύρω τους –αν υπάρχουν αυτά, θα καταφέρουν να πετύχουν σε ό,τι κάνουν, είτε αυτό είναι οι πολεμικές τέχνες, είτε είναι οτιδήποτε άλλο.
Σας ευχαριστώ πολύ για τη συνέντευξη αυτή.
Εγώ σας ευχαριστώ και εύχομαι να συνεχίσετε με αγάπη και δύναμη σ’ αυτό που έχετε ξεκινήσει!